کسانی که به من مراجعه میکنند و نسبت به گوینده یا دوبلور شدن اظهار علاقه میکنند، بارها این سؤال را از آنها پرسیدهام که «چرا میخواهید گوینده شوید؟». در این مقاله قصد داریم تا به این سوال پاسخ دهیم. با من علی حاجی پور از آکادمی گویندگان همراه شوید.
در طی این چند سال با جمعآوری تمام دلایلی که بعدازاین سؤال برایم میآوردند، به چهار مورد اصلی رسیدم:
- علاقه به گویندگی و ارضای حس رضایت درونی
- شغل و کسب درآمد
- شهرت و معروفیت
- تفریح و وقتگذرانی
لطفاً قبل از اینکه ادامهی مقاله را مطالعه کنید، این چهار مورد را به ترتیب اولویتتان یادداشت کنید، سپس ادامهی کتاب را مطالعه کنید.
1.شغل و درآمد
متأسفانه این بخش از گویندگی واقعاً مغفول مانده است. اغلب کلاسها و دورهها فقط به مباحث فن بیان و تکنیکهای گویندگی میپردازند و از این امر غافل ماندهاند. به همین خاطر دیدگاه اغلب هنرمندان نسبت به کارشان این است که گویندگی درآمد آنچنانی ندارد!
گویندگی شغلی است که در آن میتوانید درآمد خوبی کسب کنید. البته در نقطهی مقابل گویندههای کمدرآمد هم کم نیستند. کسب درآمد خوب یا نداشتن درآمد از گویندگی ارتباط تنگاتنگی با شیوهی فروش خدمات شما دارد. اگر گویندگی با فن فروش خدمات همراه شود، میتواند آیندهی کاری شما را تضمین کند. اینکه بتوانید خود را بهعنوان یک گوینده به مشتریان بالقوهتان بشناسانید، پیشنهادهای همکاری مناسبی به آنها بدهید، با آنها وارد مذاکره شوید، دستمزد مناسبی را برای انجام کار پیشنهاد دهید و قرارداد ببندید، مواردی هستند که ما آن را بازاریابی گویندگی مینامیم. شما باید به بازاریابی گویندگی مسلط باشید و برای آن برنامه داشته باشید.
2.شهرت و معروفیت
برخی در پاسخ به سوال «چرا میخواهید گوینده شوید؟» می گویند: میخ واهیم معروف شویم. متأسفانه ذات گویندگی و دوبلاژ با معروفیت میانهای ندارد. تعریف گویندگی یعنی جایی که صدای شما باشد اما خود شما نباشید! و این مسئله باعث میشود که بهصورت خودکار کمتر جلوی چشم مخاطب باشید. صدای شما با تصویر خاصی برای مخاطبانتان همراه نیست. گویندهها یا دوبلورهایی را در ذهنتان بیاورید. چند نفرشان را قبل از اینکه در یک برنامه تلویزیونی مجری شوند یا در یک فیلم سینمایی یا سریال بازی کنند میشناختید؟ تقریباً هیچکدام را!
شهرت و معروفیت از طریق کار گویندگی معمولا به دست نمی آید. اگر هدف اصلیتان از گویندگی شهرت است، بهتر است سراغ سایر زمینه های هنری مثل بازیگری، خوانندگی یا اجرای صحنه بروید. با این کارها زودتر معروف می شوید.
آیا میشود مثل گویندگان قدیمی معروف شد؟
قبل از پاسخ به این سؤال بیایید شرایط رسانه ای قدیم را با هم بررسی کنیم. حتما دوستان دهه شصتی و دهه هفتادی تصدیق میکنند که اگر سریال خاصی از تلویزیون پخش می شد، فردا صبح در مدرسه اغلب مکالمات بچه ها و حتی مدرس ها در مورد آن سریال بود. یعنی در واقع در گذشته یک رژیم مصرف رسانه ای تقریباً یکسان بر جامعه حاکم بود. به زبان ساده تر همه ی مردم محدود به یک رسانه (تلویزیون) و یک محتوا از چند کانال خاص بودند و قدرت انتخاب خاصی نداشتند. به همین خاطر تقریباً اغلب مردم یک محتوا را با هم می دیدند و از آن تاثیر می پذیرفتند.
اما حالا واقعاً اینگونه نیست. رسانه ها دیگر مثل قدیم محدود نیستند. رسانه های امروز را میتوان به تلویزیون ایران با با ده ها کانال متنوع، ماهواره، وبسایت ها و از همه مهم تر، شبکه های اجتماعی تقسیم بندی کرد. قدرت انتخاب برای دیدن محتواهای رسانه ای بسیار زیاد شده است و دیگر رژیم مصرف رسانه ای یک دستی در جامعه دیده نمیشود مگر در مواقع اندک!
آیا در این شرایط میتوان معروف شد؟
در پاسخ اول باید نکته ی چند پاراگراف قبل را مجددا یادآوری کنم که «شهرت و معروفیت از طریق کار گویندگی معمولا به دست نمی آید!» ذات گویندگی با شهرت هم خوانی ندارد اما اگر ویدئویی داشته باشید که بتواند در شبکه های اجتماعی بهصورت ویروسی (viral) منتشر شود احتمال معروفیت شما بسیار زیاد خواهد شد. کافی ست نگاهی به تعدادی گوینده که با ویدئوهای ضبط اجرای خود معروف شده اند بیندازید.
غرض از گفتن این چند سطر این بود که اگر قدیم هفتاد میلیون نفر مردم ایران، سریال جومونگ را با هم می دیدند و صداهای گویندههای آن را به خاطر می سپردند، میتوانستیم با ورود به این رسانه های محدود، بین همه ی افراد جامعه شناخته شویم اما الان به دلیل گستردگی رسانه ها، دستیابی به این هدف بسیار سخت شده است.
3.تفریح و وقتگذرانی
سومین انگیزه در پاسخ به سوال «چرا میخواهید گوینده شوید؟» اگر وارد این شغل بشوید، به شما قول می دهم تک تک روزهای کاری شما به تفریح و خوش گذراندن می گذرد. اینکه هر روز پروژه های متنوعی را انجام می دهید، جای شخصیت های مختلف و متفاوت صحبت می کنید و موارد متعدد و جذاب دیگر، مطمئن باشید از انجام این کار لذت خواهید برد.
4.علاقه و ارضای حس رضایت درونی
آقای ابوالحسن تهامی یکی از دوبلورهای پیش کسوت کشورمان در کتاب چگونه فیلم دوبله کنیم میگویند: این کار به شما رضایت معنوی می دهد!
یعنی اگر با علاقه به گویندگی به سمت این کار آمده اید، حتما از کار کردن در این شغل احساس رضایت زیادی پیدا خواهید کرد. اگر دنبال علاقه تان آمده اید که به شما تبریک می گویم، به یکی از جذاب ترین و متنوع ترین شغل ها خوش آمدید. با یک برنامه ی خوب و منظم میتوانید رویای گوینده شدن را به حقیقت تبدیل کنید.
آیا تفریح بودن گویندگی مشکلی دارد؟
ابدا. اینکه شما به جای رفتن به سینما یا کتاب خواندن پشت میکروفون بروید و صدای خود را ضبط کنید و از آن یک دکلمه یا یک کتابچه ی صوتی بسازید، شاید یکی از لذت بخش ترین کارهای دنیا باشد که آن را انجام می دهید، اما اگر دیدتان به گویندگی تفریح است، پس برای آن بیشتر از یک تفریح نه توجه کنید، نه سرمایه بگذارید و نه وقتتان را به آن بپردازید چون با این دیدگاه گویندگی بیشتر برای پر کردن اوقات فراغت شما از کار مناسب است.
مطمئن باشید با این دیدگاه فراتر از به به و چه چه دوستان و اقوام یا پنجاه یا صد لایک در اینستاگرم چیز دیگری دستگیرتان نمیشود و انتظار مشارکت در پروژه های بزرگ را نداشته باشید. چرا باید مشتریان بزرگ، پروژه های بزرگ و جدی شان را به شمایی که این کار را جدی نمی گیرید واگذار کنند؟ بهتر است این واقعیت را بپذیریم که گوینده شدن جدای از علاقه به چیز های دیگری نیز نیاز دارد.
اول اینکه به جایی نمی رسد دوم اینکه بیشتر از یک تفریح نه زمان نه توجه و نه هزینه برای آن کنار نگذارید!
اگر واقعاً به گویندگی علاقه دارید، باید برای آن برنامه داشته باشید و بخش کوچکی از هر روز زندگیتان را به این مسئله بپردازید.
چرا میخواهید گوینده شوید؟
حالا نوبت شماست که به این سوال پاسخ دهید که: «چرا میخواهید گوینده شوید؟»
مطلبی که خواندید بخشی از کتاب «بزرگراه گویندگی» بود.
میخواهید گویندگی و دوبله را شروع کنید اما نمیدانید باید از کجا شروع کنید؟
با گویندگی و تمام زمینههای کاری آن آشنا شوید، بهترین مدرس و کلاس را انتخاب کنید، تمامی مهارتهای گویندگی را بشناسید یا با راههای کسب درآمد از گویندگی آشنا شوید!