عده‌ای از دوستان گویندگی را هنر می‌دانند، عده‌ای دیگر آن را یک مهارت آموختنی و عده‌ای دیگر حرفه و محل کسب درآمد. اگر نظر شما هم یکی از موارد بالا هست، نظرتان درست است اما همه‌ی گویندگی را یکجا ندیده‌اید. شغل گویندگی مهارتی آموختنی است که اگر با هنر ترکیب نشود و برای تعریف آنچه که ما حرفه می‌نامیم (یعنی کسب درآمد) استفاده نشود، اصلاً جدی گرفته نمی‌شود و صرفاً در حد یک تفریح باقی می‌ماند. تفریحی مثل فیلم دیدن یا خوردن پیتزا.

با من علی حاجی پور از آکادمی گویندگان همراه باشید.

 

گویندگی را جدی نمی‌گیرند

به‌جز گویندگان صداوسیما، خیلی از کسانی که هنوز هم درزمینه‌ی گویندگی مشغول فعالیت هستند، این رشته‌ی هنری را به‌عنوان شغل نپذیرفته‌اند بلکه آن را تفریح، علاقه و در بهترین حالت آب‌باریکه‌ای که اصلاً نمی‌شود روی آن حساب کرد، می‌دانند. با چنین دیدی نسبت به این حرفه (شغلِ با درآمد)، نمی‌توان هیچ‌گونه آینده‌ای را برای خود متصور شد؛ یعنی شما اگر به فکر کسب درآمد از گویندگی نباشید آن را جدی نمی‌گیرید. پس باید حتماً گویندگی را به دید یک شغل در نظر بگیرید که مباحث هنری در آن پررنگ است.

 

چرا جدی نمی‌گیریم؟

چون برای گوینده شدن باید زمان، توجه، انرژی و سرمایه بگذارید و اگر آن را جدی نگیرید، با کوچک‌ترین مشکل اقتصادی یا مشغله‌ی کاری یا خانوادگی، آن را کاملاً فراموش می‌کنید. اگر گویندگی را به‌عنوان شغل نگاه نکرده و روی درآمدش حساب نکنید، برایش هم کاری انجام نمی‌دهید.

 

گویندگی به‌عنوان یک شغل تمام‌وقت یا پاره‌وقت؟

امیدوارم که توانسته باشم ذهنیت شما را از گویندگی به‌صورت تفریح و … آن را به سمت شغل برده باشم. حالا بگذارید این سؤال را از شما بپرسم که آیا گویندگی یک شغل تمام‌وقت است یا پاره‌وقت؟

بنا به دلایلی نمی‌توان گویندگی را شغلی تمام‌وقت دانست:

 

گویندگی اتحادیه و صنف ندارد

متأسفانه در ایران برای شغل گویندگی، اتحادیه یا صنفی وجود ندارد. به همین دلیل ما از چند مسئله محروم هستیم: نداشتن یک سازوکار درست برای احقاق حقوق خود، عدم‌حمایت شغلی از سمت یک نهاد مشخص، نداشتن تسهیلات و حتی بیمه و نداشتن هیچ لیست تعرفه و دستمزد مشخص. باوجوداین مسائل اگر شما استخدام جای خاصی مثل صداوسیما نباشید، برای کسب درآمد و موارد بالا، شما خودتان هستید و خودتان!

 

مخاطب گویندگی عامه‌ی مردم نیستند

مخاطب بسیاری از کسب‌وکارها مردم عادی هستند. خوراک، پوشاک، لوازم بهداشتی، آموزشگاه‌ها و … صاحبان این کسب‌وکارها تقریباً به همه‌ی مردم ایران می‌توانند کالا یا خدمت خود را بفروشند اما یک گوینده بازار مشخصی دارد و مخاطبش همه‌ی مردم نیستند. به همین دلیل زمانی که مخاطبان شما محدود شوند، طبیعتاً فروش شما هم کاهش پیدا می‌کند. (البته رقبای شما هم همین‌طور!)

 

درآمد گویندگی، حقوق ثابت نیست

گویندگی به‌صورت مستقل، حقوق ثابتی ندارد و میزان درآمد شما کاملاً وابسته به پروژه‌هایی است که می‌گیرید. به همین دلیل نمی‌توانید با قطعیت بگویید درآمد شما چه اندازه است. گاهی در طول یک هفته چندین میلیون تومان کار می‌کنید و گاهی هم در دو ماه، پروژه‌ی دندان‌گیری نخواهید داشت.

 

بیماری یعنی بی‌پولی

ابزار کار شما در گویندگی، صدای شماست. صدای شما هم تحت تأثیر عوامل زیادی قرار دارد. صدای شما با کوچک‌ترین اتفاق می‌تواند افت کند و اگر شغل اصلیتان گویندگی باشد، این اتفاق‌ها می‌توانند شما را از نان خوردن بیندازند!

 

پس با این اوصاف به این نتیجه می‌رسیم که:

گویندگی یک شغل پاره‌وقت است

 

شغل گویندگی، پاره‌وقت است مگر…

پس با این اوصاف بهترین نتیجه‌ای که می‌توانیم بگیریم این است که گویندگی یک شغل پاره‌وقت است. البته در مواردی گویندگی شغلی پاره‌وقت نیست. برای مثال اگر شما استخدام صداوسیما شوید، دیگر گوینده‌ی پاره‌وقت نیستید و تبدیل به یک گوینده‌ی تمام‌وقت شده‌اید یا اگر یک استودیو دارید و گوینده‌های زیادی برای ضبط به شما مراجعه می‌کنند یا به استخدام یک شرکت یا مجموعه به‌عنوان گوینده درآمده‌اید، دیگر شغل شما شغل پاره‌وقت نیست

 

صبر کنید!

اما اگر الآن که شغلی با درآمد (چه کم و چه زیاد) دارید ولی در مورد گویندگی آموزشی ندیده‌اید اما قصد دارید شغل کنونی خود را رها کرده و فقط به گویندگی بپردازید، به شما هشدار می‌دهم که پشیمان خواهید شد. روند کسب درآمد پایدار در گویندگی نیازمند چندین سال تلاش است و یک‌شبه به دست نمی‌آید. باید بعد از حداقل دو سال کار کردن به‌صورت پاره‌وقت، با بررسی شرایطتان، به این فکر بیفتید که می‌توانید گویندگی را به‌صورت تمام‌وقت انجام دهید یا خیر.