اتفاقات چند سال اخیر در جهان و کشور ما باعث شده که اوضاع کسب و کار همیشه با چالش رو به رو باشد. آمدن کرونا و غیرحضوری شدن کار، فیلتر شدن اینستاگرام و سایر ابزارهای اینترنتی و … اوضاع درآمدی گویندگان را تحت تاثیر مستقیم قرار داده است.

در بحران‌ها کسب‌وکارها آسیب‌های جدی می‌بینند. در دوران کرونا بسیاری از کسب‌وکارها به سختی می‌توانستند از پس تولید بربیایند؛ یا زمانی که اینستاگرام فیلتر می‌شود، بسیاری از کسب‌وکارهایی که تنها بستر ارتباطیشان با مخاطبانشان اینستاگرام است و فروش محصولات و خدماتشان مستقیماً از طریق اینستاگرام است؛ بسیاری از مشتریان خود را از دست می‌دهند.

تاثیر آن بر درآمد گویندگان به این دلیل است که اولین بخشی که از هزینه‌هایشان خط می‌زنند، بخش تبلیغات است. گویندگی هم بخشی از سیستم تبلیغات است. تبلیغات یکی از راه‌های درآمد مستقیم گویندگان است. در نتیجه گویندگان دیگر پروژه‌ای ندارند و از کار بیکار می‌شوند…

از این دست اتفاقات در دنیا و علی الخصوص در کشور ما می‌افتد. ما همیشه باید برای این شرایط آماده باشیم. در این مقاله با هم بررسی می‌کنیم که در این شرایط باید چه کرد تا به عنوان یک گوینده با کمترین مشکل از دل این بحران بیرون آمد. با من علی حاجی پور از آکادمی گویندگان همراه باشید.

بیایید واقع‌بین باشیم!

وقتی می‌گوییم کار در شرایط بحرانی، یعنی این که اوضاع کاری و مالی ما و جامعه سخت است. همین ابتدای مقاله بگویم که از توصیه‌های من در این مقاله، انتظار معجزه نداشته باشید! قرار است ما در این شرایط دوام بیاوریم و با کمترین آسیب از آن بیرون بیاییم. مشتریان زیاد و درآمد عالی را فعلاً بگذارید برای زمانی که شرایط عادی شد…

بازار مقابل را دریابید

دو دسته اتفاق در بحران‌ها می‌افتد: یا مانند کرونا فضای مجازی تقویت می‌شود یا مانند فیلترینگ، فضای مجازی محدود می‌گردد. در این زمان، شما باید تمرکزتان را روی بازار مقابل بگذارید و تا می‌توانید با مشتریان حاضر در آن بازار تعامل کنید.

برای مثال در زمان فیلترینگ، بازاریابیتان را در فضای مجازی کم‌رنگ‌تر کرده و حضورتان بین مشتریان در فضای حقیقی را پررنگ‌تر کنید. به روابط عمومی سازمان‌ها سر بزنید، تماسی با تهیه‌کنندگان صداوسیما بگیرید و …

به سمت مشتریان پیشین بروید

یکی از منابع ارزشمند درآمدی ما، مشتریان پیشین ما هستند؛ البته مسلماً آنهایی که از کار با ما راضی بوده‌اند! آنها با ما کار کرده‌اند، ما را مناسب بسیاری از پروژه‌های خود می‌دانند و کار کردن با ما برایشان خوش‌آیند و راحت است. برخی از آن‌ها پروژه دارند ولی سراغ ما نمی‌آیند؛ به نظر شما چرا؟

طبق تجربه چند ساله‌ی من از کار کردن به عنوان یک گوینده مستقل، دلیل اصلی این اتفاق این است که یا راه ارتباطی شما با آنها قطع شده است و شماره تلفن یا پیجتان را گم کرده‌اند یا شما را به کل قراموش کرده‌اند!

پس چه بهتر که با تماس یا ویس یا پیامک یا حتی مراجعه‌ی حضوری، مجدداً با آنها ارتباط بگیرید.

مراقب باشید!

ببخشید این قدر صریح سخن می‌گویم اما در ارتباط با مشتریان قبلی حواستان باشد گدایی پروژه نکنید! طوری صحبت نکنید که فکر کنند شما مشکل مالی دارید و نیاز به پروژه دارید. همین‌قدر که بدانند شما همان «فلانی گوینده» هستید و حالی از آنها بپرسید کفایت می‌کند. گفتن عباراتی با این مضمون که «اگر پروژه‌ای داشتید در خدمتم» هم خیلی مطلوب نیست. همین که بدانند شمایی که گوینده هستید، برای احوالپرسی با آن‌ها تماس گرفته‌اید کفایت می‌کند.

ارتباطات در این دوران معجزه می‌کند

من در آموزش‌هایم وقتی به مبحث بازاریابی گویندگی می‌رسم، طلایی‌ترین نکته را «داشتن ارتباطات» می‌دانم. این که با افراد مختلفی که به نحوی با گویندگی سر و کار دارند ارتباط داشته باشید، می‌تواند آینده کاریتان را تضمین کند. از هر فرصتی برای شناساندن خود به این افراد استفاده کنید. چه افرادی که مستقیماً می‌توانند از خدمات شما استفاده کنند مانند تهیه‌کنندگان رادیو، صاحبان استودیو، طراحان موشن گرافیک و مانند اینها و چه کسانی که غیر مستقیم شما را به مشتریان اصلیتان معرفی می‌کنند؛ یعنی درست است شاید هیچ‌گاه به شما سفارشی ندهند ولی طرف مشورت مشتریان شما هستند و مشتریان شما از آنها می‌پرسند که «گوینده‌ی خوب نمی‌شناسی؟».

یادم می‌آید در ابتدای کرونا به واسطه ارتباطاتی که از قبل شکل داده بودم، برخلاف سایر همکاران که از کار بیکار شده بودند، من از حجم و تعداد پروژه‌هایی که به سراغم می‌آمد وقت سر خاراندن را هم نداشتم!

تولیدات اوضاع بهتری دارند

در بحران‌ها، اولین بودجه‌هایی که در کسب‌وکارها قطع می‌شوند، هزینه‌ها برای تبلیغات است. ازآنجایی‌که یکی از راه‌های کسب درآمد مناسب در گویندگی، اجرای تیزرهای تبلیغاتی، موشن گرافیک، اسلوگان و نریشن است، این راه درآمدی تقریباً در بحران‌ها قطع می‌شود. پس باید به فکر جایگزین آن بود.

معمولاً بازار تولیدات رسانه‌ای مثل کتاب صوتی و … افت کمتری نسبت به کارهای تجاری (مثل تیزر و …) دارد. درست است که درآمد کارهای تولیدی کمتر از کارهای تجاریست ولی حداقل بهتر از بدون درآمد ماندن است! یادتان باشد، اول مقاله گفتم که قرار است ما از این شرایطِ سخت عبور کنیم؛ پس احتمالاً قرار نیست شرایط ایده‌آلی داشته باشیم.

پس نگویید من کتاب صوتی اجرا نمی‌کنم چون سودش کم است و زحمت زیاد دارد و …. در این شرایط هر نوع پروژه‌ای که به شما پیشنهاد شد را باید انجام دهید وگرنه دوام نمی‌آورید.

ساخت تریبون

این مورد در دل بحران به کارتان نمی‌آید بلکه باید از مدت‌ها قبل از بحران برایش برنامه‌ریزی کنید؛ این راه هم ساختن یک تریبون در فضای مجازی است. منظورم از تریبون داشتن رسانه‌ای است که مخاطبان زیادی داشته باشد. شما محتواهایی تولید می‌کنید و در این رسانه‌ها به رایگان قرار می‌دهید. با این کار، خودتان را در معرض دید مشتریان احتمالیتان قرار می‌دهید. این فعالیت می‌تواند اجرای پادکست، تولید محتوای ویدئویی و … باشد.

یکی از مزیت‌های داشتن تریبون، افزایش احتمال گرفتن پروژه است. هرچه تعداد این مخاطبان بیشتر باشد، احتمال این که مشتریانتان را از بین این مخاطبان بیابید بیشتر می‌شود.

دیگر مزیت‌های داشتن تریبون، گرفتن اسپانسر است؛ برای مثال اگر شما یک پادکست داشته باشید که هر اپیزود (قسمت) از آن را ده هزار نفر بشنوند و شما هم اندکی برای آن پادکست بازاریابی کنید، حتماً افرادی برای اسپانسر شدن اقدام خواهند کرد.

تریبون مزیت‌های دیگری مانند گرفتن تبلیغات، معروفیت و … را نیز دارد.

یک مثال عالی در دل بحران‌ها، کسب درآمد حتی زمانی که هیچ‌کس پول هم ندارد است؛ آن هم از طریق پلتفرمی مثل یوتیوب. یوتیوب بابت تبلیغاتی که در ابتدا یا حین پخش ویدئوی شما قرار می‌دهد، به شما پول پرداخت می‌کند. پس می‌تواند گزینه‌ی خوبی برای کسب درآمد باشد.

البته کار کردن در یوتیوب نیازمند توانایی تدوین ویدئو است تا بتوانید محتواهای تصویری جذابی تولید کنید. کسب درآمد از آن هم قوانین خاص خودش را دارد و نقد کردن درآمدش هم داستان دیگری‌ست…

هر محتوایی خوب است

هر جنسی از تولید محتوا می‌تواند خوب باشد؛ اما توصیه‌ی ما به شما، محتواهای سرگرم‌کننده است. این محتواها احتمال دیده شدن و موفقیتشان از سایر محتواها مانند آموزشی، تحلیلی و … بیشتر است.

بازار خارج از کشور

شاید صحبت از درآمد دلاری برای یک گوینده‌ی فارسی‌زبان کلامی منطقی نباشد؛ به این دلیل که پروژه‌های فارسی به جز داخل ایران و تعداد اندکی از ایرانیان خارج‌نشین، مخاطب دیگری در جهان ندارد. پس سفارش‌های خدمات گویندگی به زبان فارسی بسیار اندک است.

از طرفی وب‌سایت‌های واسطه‌ی خدمات گویندگی مانند Voices.com و مانند آن، ایرانی‌های داخل ایران را طبق قوانین تحریمی امریکا و کانادا (محل استقرار دفتر شرکت) تحریم کرده است.

همه‌ی این موارد دست به دست هم می‌دهد که به عنوان یک گوینده پارسی زبان، درآمد دلاری را بی‌خیال شوید. البته اگر گوینده‌ی زبان‌های خارجی علی الخصوص انگلیسی باشید، می‌توانید در این بازار مشغول شوید؛ چون بازار بزرگی دارید و به همان اندازه هم رقبای زیاد و حرفه‌ای…

تحریم کاربران ایرانی توسط سایت Voices.com

بقای کار شما در عامل بودن است

گویندگی به عنوان یک کسب‌وکار نیازمند بازاریابی است. همان‌طور که در «کتاب بزرگراه گویندگی» گفته‌ام، از نظر رفتاری، دو نوع کسب‌وکار داریم: کسب‌وکار انفعالی و کسب‌وکار عامل.

کسب‌وکار انفعالی برای بازاریابی کار خود، تلاشی نمی‌کند؛ صرفاً منتظر است ببیند چه پیش می‌آید و «کدام مشتری گذرش به دکان ما می‌افتد!». این کسب‌وکارها در دوران بحران به خاک سیاه می‌نشینند و درآمدشان به صفر می‌رسد.

در نقطه مقابل کسب‌وکار عامل برای بازاریابی کار خود، به صورت آگاهانه تلاش می‌کند، مشتریان جدیدی می‌یابد و در زمان بحران نیز سعی می‌کند با تلاش‌هایی فکرشده، با کمترین ضرر از دل این اتفاقات بیرون بیاید.

گویندگی یک کسب‌وکار عامل است

گویندگی را نیز یک کسب‌وکار عامل بدانید. این که برای کسب درآمد از این کار باید برای کارتان بازاریابی کنید و برنامه داشته باشید. گوینده‌ای که بازاریابی نکند، به زودی و با فشارهای مالی ناشی از نبودن پروژه، این شغل را کنار خواهد گذاشت.

برای بحران بعدی آماده شوید

شاید این مقاله را زمانی بخوانید که اوضاع و شرایط کاملا عادی و خوب باشد. توصیه می‌کنم از الان به فکر روز مبادا باشید. خود را برای هر نوع اتفاقی آماده کنید. ارتباطات کاری خود را گسترش دهید، تریبون خود را بسازید، تلاش خود را برای تقویت هر دو بازار آنلاین و غیرآنلاین انجام دهید و …

به امید این که تک‌تک شما عزیزان، از دل بحران‌ها، به بهترین شکل ممکن خارج شوید.